In gesprek met Babs Gons

Babs Gons (1971) is een zelfverklaarde ‘letterlijke drama-queen’; ze is succesvol spoken word artiest, dichter, theatermaker, schrijver en docent creatief schrijven. Momenteel opereert ze tevens als jurylid van de Debutantenschrijfwedstrijd 2019, waarbinnen zij de inzendingen in de categorie spoken word en poëzie op zich zal nemen.

 

De teksten de ik voor het podium schrijf, schrijf ik vaak letterlijk hardop: dat is tevens de titel van het boek dat ik heb samengesteld: Hardop (een bloemlezing van het werk van 18 spoken word artists, red.). Het schrijven wordt daarmee ritmischer – met in mijn achterhoofd de gedachte dat de tekst meteen van de pagina af moet. Ik zeg altijd: het schrijven is één ding, maar het gaat pas beginnen op het moment dat het schrijven dat af is.  Dat is het moment waarop ik de tekst tot leven ga brengen, en het iets moet gaan worden; learning by heart, zouden de Engelsen zeggen.

Dat vind ik heel lastig, en daar worstelde ik ook mee tijdens het samenstellen van mijn bloemlezing. Als je de teksten die daarin zijn opgenomen leest, is dat niet hetzelfde als wanneer je de dichters zou horen performen. Maar ik denk dat het wel belangrijk is dat dit soort dingen ook gedocumenteerd, of gearchiveerd worden – afgezien van het feit dat het een compleet andere ervaring is. Gedichten op papier kun je herlezen, wat de leeservaring of het begrip van de tekst kan doen verrijken. Binnen spoken word heb je die ruimte niet: het moet in één keer worden overgebracht op het publiek.

Dat vind ik wel. Maar wat dat engagement precies inhoudt, is heel breed. Het gaat vaak over grote, schurende thema’s zoals racisme, seksisme en ongelijkheid – maar dat hoeft niet zo te zijn. Met een onderwerp als bijvoorbeeld online dating, kun je ook heel veel zeggen over deze tijdsgeest. Ik vind het wel van belang dat de thema’s een noodzaak hebben: het moeten verhalen zijn die verteld móeten worden. Er zijn helaas veel verhalen waar geen ander podium voor is dan dat van spoken word. Verhalen waar in de media, of in de institutionele kunstwereld, op dit moment geen ruimte voor is. In Nederland is dat gelukkig minder aan de orde dan in andere plekken op de wereld. Ik kom net terug van een optreden in Rio, waar de situatie veel nijpender is – de spoken word scene die daar leeft is daar een weerspiegeling van.

Er zijn ontzettend veel laagdrempelige open mics, waar je kunt oefenen. Daarnaast kan het helpen om een groep mensen om je heen te hebben, die je van feedback kunnen voorzien: je zou je kunnen aansluiten bij een poetry circle, of een masterclass of een cursus kunnen volgen. Vooral gewoon doen, dus. Het publiek van spoken word is altijd ontzettend lief, dus wat dat betreft heb je niets te vrezen.