Tips van Rob van Essen

Onze tutors geven tips om van iedereen een betere schrijver maken. Blijven nadenken over je verhaal is volgens Rob van Essen belangrijk. ‘Tijdens het afwassen of het boodschappen doen probeer ik te spelen met ideeën. Schrijven bestaat voor een groot deel uit jezelf verrassen’.

Wat was het beste advies over schrijven dat je ooit hebt gekregen?

In haar boek ‘Het geheim van de schrijver’ geeft Renate Dorrestein een erg goed advies: sla het middendeel van je boek over. Vaak maken schrijvers de fout om wanneer ze alle schaakstukken op het bord hebben gezet, eindeloos met die stukken te gaan schuiven. Dat levert vaak saaie hoofdstukken op. Het is veel beter om meteen nadat je personages en plot hebt geïntroduceerd naar het einde toe te werken. Dat geeft het verhaal vaart en urgentie. Dit is geen pleidooi voor dunne boekjes. Als dat toewerken naar het einde twee-, driehonderd pagina’s duurt, is dat prima – als het verhaal maar niet tot stilstand komt.

Hoe breng je een plek/locatie tot leven?

Niet door uitgebreide beschrijvingen, maar door een paar veelzeggende details of een treffende vergelijking; en dan meteen in het begin van de scène die zich op die locatie afspeelt, zodat de lezer direct een beeld voor zich ziet. Neem het volgende citaat:

‘Bij het station nam ik een bus die zich hotsend en botsend een weg baande door een wijk waarvan de glasbakken nog moesten worden ingegraven. Bij de laatste halte stapte ik uit. Voor zover het oog reikte, strekte zich een met struiken begroeide vlakte uit. De chauffeur had de horizon afgetuurd en gewezen naar een vuilgele rookpluim in de verte. Daar moest het ergens zijn.’ (Mariëtte Baarda)

 Het detail van de glasbakken is genoeg om de nieuwbouwwijk voor je te zien, en het schept ook meteen een wat onherbergzame sfeer, die versterkt wordt door de vlakte en de ‘vuilgele rookpluim’.

Hoe bereid je je voor op het schrijven?

Door na te denken en tussen andere werkzaamheden door (afwassen, boodschappen doen) te spelen met ideeën. En dan niet wachten met schrijven tot alle ideeën zijn uitgekristalliseerd. Schrijven bestaat voor een groot deel uit jezelf verrassen.

 Waaraan herken je een goede dialoog?

Aan het feit dat je onder het lezen niet denkt: dit is door iemand geschreven. En aan het feit dat je je onder het lezen niet verveelt. Een goede dialoog past bij de personages die hem uitspreken. In een goede dialoog wordt niets uitgelegd dat de personages zelf al weten.

 Wat is het geheim van een goede titel?

In de boekwinkel of de bibliotheek is een goede titel een titel die je nieuwsgierig maakt en tegelijkertijd iets vanzelfsprekends heeft, alsof het boek al een hele tijd bestaat. Een titel waarbij je denkt: hier heeft iemand ontzettend zijn best gedaan om een pakkende titel te verzinnen, is meestal geen goede titel. Een goede titel heeft behalve iets natuurlijks ook iets onvermijdelijks, en blijkt (achteraf) de lading van het boek perfect te dekken. Dat is een ondefinieerbaar proces. Het is vaak een zwaktebod om een roman naar een personage te noemen, maar zou Joe Speedboot een andere titel kunnen hebben?


Tutor Rob van Essen schreef zes romans, een kroniek en een verhalenbundel. De roman Visser werd in 2009 genomineerd voor de Libris Literatuur Prijs. Het meest recente boek van Rob van Essen is de roman ‘Alles komt goed’, die in het najaar van 2012 uitkwam. Van Essen werkt ook als vertaler en freelance redacteur en schrijft voor NRC Handelsblad over Angelsaksische literatuur. De blog van Van Essen, ‘reddend zwemmen’, is te vinden op http://rvessen.wordpress.com.