Debutant Afke Jong: “Verhalen laten de lezer even in de huid van een ander kruipen”

Begin november verscheen Een ongelukkige plek, het debuut van Editio cursist Afke Jong. De bundel bestaat uit verhalen over de kwetsbaarheid van ouderschap en de veerkracht van kinderen.
Afke weet uit eigen ervaring dat ouderschap niet altijd vanzelf gaat. Die ervaringen liggen ten grondslag aan haar vlot geschreven verhalen die een caleidoscopisch beeld geven van het gezin waarin het anders loopt dan verwacht, van de eenzaamheid van ouders en kinderen en van de vaak sterk bepalende invloeden van omstandigheden, geschiedenis, persoonlijkheid en geluk die van een gezin soms Een ongelukkige plek maken.
Editio vroeg Afke naar haar inspiratie, het redactieproces en haar ervaring met Editio-cursussen.

 

Een ongelukkige plek gaat over de kwetsbaarheid van ouderschap en veerkracht van kinderen. Hoe wist je dat je over dit onderwerp wilde schrijven?

Mijn verhalen gaan over gezinnen waar het anders loopt dan verwacht. De lezer ontmoet moeders en vaders die worstelen met hun ouderschap, die zich afvragen of ze het wel goed genoeg doen. Het is voor ouders moeilijk om hulp te zoeken en toe te geven dat de problemen hen boven het hoofd zijn gegroeid. Ze schamen zich of veroordelen zichzelf. Dit alles maakt hen eenzaam en dat verergert de problemen alleen maar. Ik heb verhalen over dit onderwerp gebundeld omdat ik hoop dat ouders zich herkennen in mijn verhalen en zich realiseren dat ze niet de enige zijn. Ook hoop ik professionals te bereiken zodat zij zich voor even kunnen verplaatsen in deze gezinnen. Verhalen zijn daar heel geschikt voor omdat ze de lezer even in de huid van een ander laten kruipen.

In hoeverre is deze verhalenbundel autobiografisch?

Zoals iedereen wil ik graag begrepen worden en in ieder geval mijzelf steeds beter leren snappen. Verhalen helpen me daarbij. De verhalen zijn gebaseerd op mijn eigen worstelingen met het moederschap maar niet autobiografisch. Ze ontstaan doordat ik iets wat ik heb meegemaakt van alle kanten bekijk, omdraai, opblaas, kleiner maak of vergroot tot absurde proporties. Dan verzin ik er een gebeurtenis bij en bedenk een hoofdpersoon. Zo kneed ik een ervaring tot een verhaal.

Kun je iets vertellen over de samenstelling van de bundel? Was het moeilijk om te bepalen welke verhalen wel of niet in de bundel zouden komen?

Het samenstellen van de bundel was ontzettend moeilijk. Ik wil dat de lezer een rode draad herkent in de verhalen. Dat betekende dat niet al mijn verhalen in het boek konden komen. Daarnaast is de volgorde belangrijk. Ik heb uiteindelijk gekozen voor een caleidoscopisch geheel. Daarin staan de verhalen in willekeurige volgorde zodat de lezer steeds weer verrast wordt. Er staat ook een drieluik in. Die verhalen heb ik uiteraard wel in de juiste volgorde in het boek gezet maar niet perse meteen achter elkaar. Voor één verhaal was de plek meteen duidelijk, het boek start met het titelverhaal.

Welke cursussen heb je precies gevolgd bij Editio, en hoe hebben die jou geholpen bij het (voorbereiden op het) schrijven van deze bundel?

Ik heb fictie 1 en 2 gevolgd en daarna korte cursussen zoals ‘feedback op je verhaal’ en ‘dialoog’. Toen ik startte met schrijven had ik eigenlijk geen idee wat een schrijfsel tot een goed verhaal maakt. De cursussen fictie 1 en 2 hebben mij geholpen te begrijpen hoe je een verhaal opbouwt, wat het effect is van het perspectief dat je gebruikt en wat een goede plot is. Door de onderlinge feedback leerde ik wanneer iets goed was. Na deze cursussen beheerste ik de basis maar had ik behoefte aan specifieke feedback. Zo heb ik de cursus ‘dialoog’ gevolgd om de spreekgedeelten in mijn verhalen te verbeteren. In ‘feedback op je verhaal’ kon ik gericht aangeven wat ik wilde verbeteren. Mijn leerpunt was de structuur in mijn verhalen. Die kan ik nu veel beter neerzetten.

Hoe ben je uiteindelijk bij uitgeverij Blooming terechtgekomen? Hoe verliep het uitgeefproces daar?

Uitgeverij Blooming geeft literaire non-fictie uit, liefst over onderwerpen die enerzijds een belangrijke rol spelen in het leven van de schrijver en anderzijds maatschappelijk relevant zijn. Daarnaast is er ook ruimte voor literaire fictie, zeker als deze een sterk persoonlijk karakter heeft. Ik ben met Blooming in contact gekomen via een schrijfcoach die ik mijn manuscript had gestuurd. Zij dacht dat mijn bundel goed bij Blooming zou kunnen passen. Daarna heb ik kennisgemaakt met Erik, de uitgever, en heb hem een paar van mijn verhalen gestuurd. Zo is het balletje aan het rollen gegaan. Daarna heb ik een uitgeefvoorstel van Erik ontvangen. De samenwerking verloopt heel prettig, alles gaat in overleg. Van de ontwerpen voor de cover tot de redactie. Er wordt van me verwacht dat ik zelf ook ondernemend ben en actief meehelp het boek te verkopen.

Wat zijn je (schrijf)plannen voor de toekomst?

Ik ben sowieso nog niet uitgeschreven maar heb nog geen hele concrete ideeën. Korte verhalen schrijven blijf ik erg leuk vinden, maar misschien wil ik wel proberen een roman op te zetten. Dat vergt weer heel andere vaardigheden. Er zijn bijvoorbeeld meer verhaallijnen die uitgediept worden. En je bent natuurlijk veel langer bezig met hetzelfde verhaal.

Heb je tips voor beginnende schrijvers?

Aspirant schrijvers die me aanspreken vertel ik allemaal hetzelfde. Talent, zin om te schrijven en een goed idee alleen, maken nog geen goed verhaal. Je moet iets weten over de techniek en de opbouw van een verhaal. Ik raad hen aan om een cursus te gaan volgen. De cursussen van Editio zijn kort maar krachtig en dus voor iedereen goed te doen. Daarnaast heeft het mij geholpen om aan schrijfwedstrijden mee te doen. Meestal is er een specifieke opdracht die uitdaagt om een nieuwe techniek in te zetten of een bepaald genre te proberen.

Afke Jong (1969) studeerde pedagogiek en weet uit eigen ervaring dat ouderschap niet altijd vanzelf gaat. Als ervaringsdeskundige ouder – ze is bestuursvoorzitter van de stichting Netwerk Beter Samen – zet ze zich in voor de jeugdzorg en bij de Regio Gooi en Vechtstreek als adviseur jeugd. Haar persoonlijke ervaringen zijn het motief van haar korte verhalen.